زردچـــــــــــوبه
ريشه گياهي اســـــــــــت بنام Cucuma domestica ،Curcuma longa،كه بنام Tumericroot در جهان مشــــــــــــــهور است.اين گياه بومي نواحي جنوبي آسياست و بطور وسيع در تمام نقاط هند نواحي جنوب چين ،تايوان،ژاپن،اندونـــــزي و بعضي نواحي آفريقا كشت مي شود. بيشترين محصول زردچوبه دنيا از هندوستان تامين ميــشود.نام هندي آن به معني زعفران هندي،نام چيني آن به معني زنجفيل زرد است. اين گياه از خانواده زنجفيل Zingiberaceae است.
خصوصيات گياهشناسي
گياه علــفي و چند ساله است،ارتفاع گياه 5/1 متر مي رسد،داراي ساقه زير زميني (ريزوم) متورم است كه از چندين ساقه هوايي بيرون مي آيد. برگ هاي آن سبز روشن شبيه برگ موز به درازاي 5/.تا1 متر است كه در قسمــــــت هاي پايين ساقه بدون دمبرگ و در قسمت بالاي برگها كامل ديده مي شود و ساقه ي گلدار آن از بين برگهــــــــا خارج مي شود . گل هاي آن مجتمع و سنبله به رنگ زرد و تخم آن خيلي ريز و سياه رنگ است و انواع تخم ها بدون نطفه و عقيم هستند،تكثير آن از طريق كاشت قطعاتي از ساقه زير زميني سال رويش قبل يا ساقه هــــــــوايي ريشه دار آن ميباشد. منظور از ساقه هوايي ريشه دار اين است كه معمولا از كنار برگ هاي قاعده ي ســــــــــاقه مرتبا شاخه هاي كوچك ضخيمي خارج مي شود. آب و هواي گرم و مرطوب و خاك هاي زهكــــــــــــــــش دار براي رويش آن مناسب است. قطعات ريزوم در عمق 8-7 سانتيمتري و با فاصله ي 30 سانتيـــــــــــمتر از هم مي كارند. قسمت مورد استفاده گياه به عنوان ادويه و از نظر خوراكي و دارويي ريزوم است كه مــعمولا 12-10 ماه پس از كاشت موقع برداشت آن فرا ميرسد. از مزرعه زردچوبه به طور متوسط در هر هكتار 12-10 تن ريــــــزوم تازه خام برداشت مي شود،معمولا ريزوم را پس از خارج كردن از زمين تميز كرده ريشه هاي آن را جدا نــــــــــــــموده و خوب با آب ميشويند، پس از آن در آب جوش قرار داده كمي ميجوشانند و سپس آن را خــــــــــــارج كرده و پهن مي كنند تا در مدت چند روز خشك شود در اين مراحل سه چهارم وزن ريزوم خام از دست ميرود. ســطح خارجي ريزوم خشك شده و آماده شده به رنگ خاكستري مايل به زرد يا قهوه اي مايل به زرد است، بوي معطر و طعم آن تلخ است. آن پــــــــــس از قطعه قطعه كردن به 2 صورت به بازار عرضه مي كنند. يكي به صورت استوانه اي به طول 8-4 سانتي متر و قطر 2-1 سانتي متر و ديگري نوع گرد است كه از ريزوم اوليه به دست مي آيد. نوع دوم معمولا مرغوبتر است.از نظر كاربرد و مصرف زرد چوبه در روزگاران كهن در خاور دور به سبب رنگ زرد درخشان و زيبايي كه توليد ميكند در رنگرزي پارچه هاي ابريشمي و پنبه اي و همچـــــــــــنين در خوراك ها مورد توجه بوده است،اين رنگ زرد درخشان به سبب كوركومين است.در حال حاضر به عنوان معطر در طبخ غذا ها مورد توجـه است.در نواحي لاهيجان و شمال كشور هم قابل كشت است.
نيازهاي اكولوژيكي
در فصل پاييز هنگام آماده سازي زمين 25-20 تن در هكتار كود دامي،اگر زمين تهي بود اين مقدار به 100-75 تن در هكــــــــتار مي رسد،فسفر ازت و پتاس نيز به وضعيت خاك بستگي دارد،100 كيلو در هكتار ازت ،100 كيلو در هـــكتار اكسيد فسفر و 200 كيلو در هكتار پتاس.يك سوم ازت را در زمان كاشت ،يك سوم 30 روز و ما بقي را 60 روز پـــس از كاشت به خاك اضافه مي شود.استفاده از كود هاي شيميايي و حيواني نقش عمده اي در افزايش عمـــــــلكرد دارد.زرد چوبه گياهي است كم و بيش مقاوم به آفات و بيماريها .لكه برگي از آفاتي است كه در طول رويــش گياه را تهديد ميكند. لكه هاي سفيد رنگ كه در دو طرف سطح برگ هاي آلوده به خصوص در نواحي فوقـــــــــــاني برگ ها مشاهده مي شود. در سال هاي اخير مشاهده شده است كه ريزوم زردچوبه توسط پيــــــتيوم آلوده شده و خسارات زيادي به محصولات وارد مي شود.استفاده از سموم مناسب و كاربرد به زراعي در كنترل اين بيماري بســـــــيار موثر است. زمان برداشت گونه هاي مختلف متفاوت است. معمولا 7 تا 9 ماه پس از سبز شدن ريزوم ميتــــــــوان اندام هاي زير زميني را بر داشت كرد، اواسط پاييز تا اواخر زمستان زمان مناسبي براي برداشـت ريزوم است.قبل از برداشت پيكر رويشي گياهان(ساقه و برگ) را از ناحيه زمين قطع ميكنند تا برداشت آسان شود.
تركيبات شيميايي
1-كوركومين2-تورمرون3-زينــــــــــجي برون 4-فلاندرون 5- كارون 6-كامفور7- كوكومون،چربي نشاسته اسانس روغني فرار و تورمرول و... است.در بيخ خشك آن حدود 8/5 درصــد اسانس است كه شامل يك كتون و الكل و در تازه ي آن حدود 24/. درصد اسانس است كه در آن ماده زينجي برين يافت مي شود.
خواص دروني
زردچوبه از نظر طب قديم ايراني گرم و خشك است و براي استفاده درماني مي توان آنرا مانند چائي دم نمود و استفاده كرد البته جديدا در بازار كانادا و آمريكا كپسول آن هم به بازار آمده است.
زردچوبه داراي خواص درماني زير است :
1)گرفتگي و انسداد صدا را باز مي كند و براي تميز كردن كبد بكار مي رود .
2)مخلوط يك قاشق غذا خوري زردچوبه و يك قاشق انيسون و سركه براي درمان يرقان مفيد است .
3)براي رفع دندان درد آنرا در دهان انداخته و بجويد .
4)زردچوبه بهترين داروي ضد تورم است و در اروپا و آمريكا از آن بدين منظور استفاده مي كنند كه مي توان از سه فنجان دم كرده زردچوبه در روز و يا مقدر 2 كپسول سه بار در روز استفاده كرد.
5)براي خشك كردن زخم ها و رفع درد آنها مي توان گرد خشك زردچوبه را روي آنها ريخت.
6)زردچوبه بادشكن ، تصفيه كننده خون ، تب بر ، محرك و انرژي زا مي باشد .
7)زردچوبه براي رساندن دمل نيز مفيد است .
8)خانم هائيكه عادت ماهيانه آنها نامنظم است براي تنظيم آن بايد از زردچوبه استفاده كنند .
9)از زردچوبه براي درمان كمر درد ، پشت درد و سينه درد نيز استفاده مي شود .
10)براي درمان اسهال و اسهال خوني حتما از دم كرده زردچوبه استفاده كنيد .
11)زردچوبه در قديم براي درمان رماتيسم و سل بكار مي رفته است .
12)براي درمان التهاب لثه ، زردچوبه را دم كرده و آنرا قرقره كنيد .
13)تحقيقات اخير دانشمندان نشان دادن است كه زردچوبه از سرطان جلوگيري مي كند بنابراين حتماسعي كنيد كه در غذاها از زردچوبه استفاده كنيد.
مضرات
با تمام مزاياي گفته شده بايد اشاره كرد كه زياده وري در زردچوبه براي قلب مضر است ولي البته اگر آنرا با ليمو ترش استفاده كنيد اثرات مضرآنرا خنثي مي سازد .
احتياط:
با وجودي كه تاكنون اثرات جانبي از زردچوبه گزارش نشده است ولي در مواردي مصرف آن بايد با احتياط صورت گيرد. از جمله مصرف آن در زمان حاملگي بايد متعادل باشد.
همچنين كساني كه مجراي كيسه صفراي آنها بسته و يا داراي اشكال است و يا اين كه داراي سنگ‌هاي صفراوي در كيسه صفرا هستند بايد با احتياط از زردچوبه استفاده كنند. مصرف زردچوبه به همراه غذاها و داروها، بلامانع بوده و تداخلي ايجاد نمي‌كند.
مقدار مصرف عادي زردچوبه كه هر روز مي‌توان بدون عارضه جانبي از آن استفاده كرد "1.5" تا"3" گرم در روز است. گرچه قسمت اعظم زردچوبه در دنيا در تغذيه و به صورت پودر مصرف مي‌شود ولي اشكال مختلف دارويي آن نيز در داروخانه‌هاي گياهي بسياري از كشورها موجود است.
نحوه تاثیر:
از اثرات مهم زردچوبه اثر صفراآوري و تحريك ترشح پانكراس آن را مي‌توان نام برد. تحقيقات بر روي اسانس زردچوبه نشان داده است كه داراي اثر صفراآور و حل و دفع سنگ مثانه ميباشد.
كوركومين "Curcomin" مهم ترين ماده مؤثر زردچوبه، داراي خواص ضد سموم كبد، ضد ورم. ضد سرطان و ضد عفونت است.
از اثرات ديگر كوركومين كه به تازگي تأييد شده است، خواص ضد موتاژن، ضد ايدز و ضد اكسيدان آن ميباشد. ماده ديگر زردچوبه به نام "ar–Turmerone " داراي خاصيت ضد سم مار بوده و قادر به خنثي كردن بسياري از سموم مارهاست.
تأثیر زردچوبه در روماتیسم مفصلی
به گزارش یونایتدپرس یک بررسی بر روی حیوانات که نتایج آن در شماره نوامبر "نشریه آرتریت و روماتیسم" به چاپ رسیده است نشان می‌دهد که زردچوبه و مکمل‌های غذایی حاوی آن ممکن است از آرتریت روماتوئید و پوکی استخوان پیشگیری کند.
ریشه زردچوبه در طب سنتی آسیا برای قرن‌ها به عنوان درمانی برای التهاب مفاصل یا آرتریت کاربرد داشته است. داروهای ضدالتهابی نوین که برای درمان آرتریت به کار می‌روند، عوارض جانبی بسیاری دارند، بنابراین پزشکان و پژوهشگران به دنبال شیوههای درمانی جایگزین برای این بیماری بوده‌اند.
امروزه مکمل‌های غذایی حاوی زردچوبه با نام کورکومین (curcumin) ،ماده شیمیایی که رنگ زرد زردچوبه ناشی از آن است ،در بازار موجود است. تصور می‌شود این ماده نیز دارای خواص ضدالتهابی باشد.
دکتر ژانت ال فانک از کالج پزشکی دانشگاه آریزونا یکی از پژوهشگران در تحقیق فوق در این باره گفت:" هدف ما از بررسی داروهای گیاهی به خصوص این است که بین خواص مفید گیاهان دارویی سنتی و اثرات زیانبار آنها افتراق دهیم. به این ترتیب امیدواریم نه تنها شیوههای طب سنتی را درک کنیم و به آزمون بگذاریم، بلکه استفاده آنها را نیز پیشرفت دهیم و اصلاح کنیم"
دکتر فانک با دکتر باربارا ان. تیمرمن، رئیس مرکزپژوهش طب گیاهی آریزونا- برای بررسی بهتر اثرات مواد شبه کورکومینی در زردچوبه عصاره‌هایی با میزان استاندارد تهیه کردند. سپس تاثیربخشی آنها را بر روی موش‌های آزمایشگاهی مبتلا به آرتریت روماتوئید آزمایش کردند. نتیجه آن بود که این مواد واقعا علائم التهاب مفصل را کاهش می‌دهند.
دکتر فانک معتقد است که نتایج مشابهی در انسان‌ها نیز مورد انتظار است، اما باید با آزمون‌های بالینی ثابت شود.
فانک گفت اگر معلوم شود که چنین اثری در انسان‌ها نیز رخ می‌دهد، احتمالا روزی 1.5 گرم مواد شبه‌کورکومینی باید مصرف شود، که حدود 10 برابر میزان مصرف روزانه زردچوبه یک فرد متوسط هندی است. بنابراین تنها راه برای تامین این مقدار مواد شبه‌کورکومینی از راه مکمل‌های غذایی است.
به گفته فانک احتمالا سایر مواد موجود در زردچویه به جز کورمورین هم دارای خواص ضدالتهابی هستند و این مواد همراه هم با کورمورین التهاب را مهار می‌کنن
|
روز بخير كاربر مهمان! 
